VI Zjazd Centrum Nauki O Laktacji odbył się 7-8 czerwca 2013 w hotelu BOSS w Warszawie. Zgromadził 240 osób. Rozpoczął się konferencją szkoleniowo-naukową pt. „Karmienie piersią – szacunkiem dla natury”, którą otworzyła, w imieniu Ministra Aleksandra Soplińskiego, pani Dagamara Korbasińska, dyrektor Departamentu Matki i Dziecka Ministerstwa Zdrowia.

Swoja obecnością zaszczycili Zjazd: prof. Alicja Chybicka, Senator RP i Prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, pani Ewa Macieszko z Departmentu Pielęgniarek i Położnych Ministerstwa Zdrowia, Dr Mieczysław Szatanek, Przewodniczący Okręgowej Rady Lekarskiej, mgr Maria Kaleta, wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, mgr Leokadia Jędrzejewska, Krajowy Konsultant w dziedzinie Pielęgniarstwa Ginekologiczno – Położniczego, mgr Jadwiga Wierzbowska, Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych, dr Barbara Kot-Doniec, Dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych, Prof. Dorota Kornas-Biela, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Dr Wojciech Puzyna, Prezes Centrum Medycznego „Żelazna”, Dr Elwira Soplińska, osoba zasłużona, przyjaciel szkoły. Byli z nami współorganizatorzy: pracownicy i studenci Zakładu Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej, Wydziału Nauki o Zdrowiu, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, pracownicy Centrum Medycznego “Żelazna”, członkowie Polskiego Towarzystwa Konsultantów i Doradców Laktacyjnych.

Konferencja rozpoczęła się od przedstawienia krótkiej historii 10 lat kształcenia konsultantów IBCLC w Polsce oraz podsumowania roku szkolnego 2012/2013. W tym roku odbyły się 23 kursy dla 730 osób.

Sesję wykładową rozpoczęła niezwykła osoba:

Kerstin Uvnäs – Moberg – profesor fizjologii Uniwersytetu Karolinska w Szwecji, badacz i ekspert fizjologii układu pokarmowego oraz wydzielania i funkcji oksytocyny. Zauroczyła nas wiedzą na temat roli oksytocyny u kobiet karmiących piersią w różnych sytuacjach, po różnych rodzajach porodów. Wykazała,że wyższy poziom pulsów oksytocyny u kobiet wiązał się lepszymi umiejętnościami społecznymi, mniejsza drażliwością, spokojem w relacjach i oczywiście z większą objętością mleka wytwarzana przez matkę. Oksytocyna wydzielana przez przysadkę wiąże się z adaptacją kobiety do szeroko pojętej roli matki (podobnie działa oksytocyna podana z zewnątrz.) Znieczulenie zewnątrzoponowe zakłóca w drugiej dobie po porodzie działanie oksytocyny. Autorka też zaskoczyła nas przedstawiając dowody na wpływ oksytocyny na mężczyzn, a także dzieci karmione piersią. Dziecko, jak się okazuje, jest też czynnym uczestnikiem wydarzeń – aktywnie stymuluje matkę do wyrzutu oksytocyny poprzez swoje zachowanie – masowanie piersi dłońmi, lizanie i ssanie brodawki.

Mgr Magda Witkiewicz zobrazowała niejako słowa prof. Uvnas-Moberg pokazując filmy z przebiegu naturalnego, nie medykalizowanego porodu i pierwszego karmienia, które wyglądały jak bajka. Zwracały uwagę spokój i kompetencja położnych pomagających przy porodzie i twórczy udział obojga rodziców w narodzinach, odbywających się w różnych, zaskakujących część widowni, pozycjach porodowych.

Dr n. biol. Aleksandra Wesołowska podzieliła się z nami wynikami badań dotyczącymi praktyk pozwalających na pozyskiwanie pokarmu kobiecego dla dzieci i organizacji banku mleka z prawdziwego zdarzenia, jaki powstał w Toruniu. Przedstawiła polski model pozyskiwania mleka matek, które jest dla dzieci wręcz środkiem leczniczym. Na tle innych wiodących krajów różnimy się na razie brakiem precyzyjnych metod oszacowania, jakim mlekiem należy wcześniaka karmić. Dopiero będą wdrażane u nas analizatory składu mleka ze szczególnym zwróceniem uwagi na tłuszcze, aby w sposób indywidualny dobierać suplementowanie pokarmu matki dla konkretnego wcześniaka. Autorka w swoim wystąpieniu podkreśliła rolę rodziców w kształtowaniu świadomości społecznej potrzeb wcześniaka, rolę banków mleka i rodzącą się kooperację różnych profesji i instytucji, aby “dać szansę wcześniakowi”.

Prof. Jacek Rudnicki podzielił się refleksjami na temat myślenia noworodka, przedstawiając badania czynności bioelektrycznej mózgu noworodka podczas karmienia. Można było wnikliwiej, nie tylko czytając mowę ciała dziecka, obejrzeć dowody na to, że stany umysłu tak młodego, niedojrzałego człowieka przypominają nasze. Noworodek myśli nad tym, co robi, przetwarza informacje, uczy się, relaksuje…

Dr psychologii, Grażyna Kmita, zaprezentowała nam fizjologię snu niemowlęcia i przyczyny jego zaburzeń. Idylliczny obrazek niemowlęcia przesypiającego noce prześladuje rodziców, których dzieci zachowują się inaczej. Ważne jest, abyśmy informowali rodziców, ze dziecko ma prawo do budzenia się w nocy, i jest to powszechny wariant rozwoju.

Dr n. o zdr. Beata Sztyber i prof. Barbara Królak-Olejnik wprowadziły nas do wykładu kolejnego zagranicznego gościa poprzez przedstawienie oceny sytuacji w Polsce w obszarze żywienia wcześniaków mlekiem matki, i mimo, że już wiele na tym polu dokonano, przed nami jeszcze ujednolicenie zasad postępowania wobec noworodków i ich matek po porodzie, interdyscyplinarne szkolenie personelu i pozyskiwanie sprzymierzeńców. Następnie wystąpiła przed nami kapitalna propagatorka żywienia dzieci mlekiem kobiecym:

Paula Meier – Profesor na wydziale pediatrii w Rush University Medical Center w Chicago, dyrektor ds.badań klinicznych i laktacji w ośrodkach intensywnej terapii noworodków, która podzieliła się z nami 37-letnim doświadczeniem żywienia matczynym pokarmem najmniejszych dzieci, wynikami ogromnych, 5-letnich badań porównujących korzyści zdrowotne i koszty żywienia wcześniaków pokarmem ludzkim a mlekiem sztucznym. Zapaliła nas swoim entuzjazmem i potwierdziła, że kroczymy słuszną drogą. Z jej wystąpienia chyba wszyscy zapamiętali krótki, nie znoszący sprzeciwu sposób motywowania matki do pozyskania pokarmu: “po prostu potrzebuję Twojego mleka!”. W jej ponad 50 łóżkowym OITN jest zatrudnionych (!) 10 przeszkolonych specjalistów od laktacji, część z nich rekrutowało się spośród rodziców wcześniaków – służą oni wszechstronna pomocą nowym rodzicom. Mleko kobiece jest cenne, ba – nawet nie jest na wagę złota – jest czternastokrotnie droższe! Udowodniono, że każdy 1 ml mleka matki jest wart 560 dolarów, bo o tyle zmniejsza koszty leczenia NEC, które jest związane z podawaniem mieszanki. Mieszanka zabija komórki jelit, które siara by rozwinęła. Ani kropli siary nie wolno wylać. Ciekawe było dokładne omówienie kolonizacji mleka matki dobroczynnymi bakteriami, które powodują rozwój korzystnej flory bakteryjnej u noworodka. Każda matka ma inny skład gatunkowy. Bakterie tworzą biofilm wewnątrz przewodów mlecznych pod otoczką. Pochodzą z przewodu pokarmowego matki, w III trymestrze ciąży na skutek działania hormonów rozluźniają się połączenia międzykomórkowe w śluzówce jelit, tamtędy dobre bakterie przenikają do krwiobiegu i osiedlają się w piersiach.

Po sesji wykładowej odbyło się uroczyste wręczenie tytułów Honorowego Promotora Karmienia Piersią, którymi w tym roku zostali wyróżnieni: Pani Dagmara Korbasińska, dyrektor Departamentu Matki i Dziecka Ministerstwa Zdrowia, Pani Barbara Kot-Doniec, dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych, Państwo Aleksandra Strus i Maciej Tabor z Ligi Małżeństwo Małżeństwu, Panie Magdalena Liberus i Katarzyna Friedlein z redakcji Medycyna Praktyczna-Pediatria, a także Panie Magdalena Misztak-Hola i Anna Pałyga z Polskiego Stowarzyszenia NPR. Następnie nadano certyfikaty CDL 2013 – 47 osobom, a PKP 2013 – 17 osobom. Wybrzmiały gromkie brawa, wszyscy otrzymali słoneczniki – znak tegorocznego zjazdu.

Na zakończenie tego emocjonującego dnia, podczas uroczystej kolacji celebrowaliśmy 10 lat kształcenia Międzynarodowych Konsultantów Laktacyjnych w Polsce. Zagrał zespół muzyki klasycznej Bramantes, bawił nas kabaret Pawła Dłużewskiego, wzruszał recital prof. Jacka Rudnickiego, a potem długie rozmowy i okazja do wspomnień pamiętnego, pierwszego kursu z roku 2003/2004.

W sobotę podczas warsztatów spieraliśmy się ostro z dr n. med. Andreą Horvath i dr n. med. Piotrem Dziechciarzem na tematy gastrologiczne oraz diet eliminacyjnych dla matek karmiących, z wypiekami na twarzy słuchaliśmy jak zorganizowany jest oddział Rush Hospital w Chicago, aby 98% wcześniaków żywiło się pokarmem mamy oraz wywracających dotychczasowe poglądy rewelacji na temat diet eliminacyjnych dla matek karmiących i przechowywania pokarmu. W drugiej części podczas warsztatu lek. Moniki Żukowskiej – Rubik, mgr Kingi Osuch liczyliśmy przyrosty masy i wskazane ilości dokarmiania, na równoległym warsztacie zapoznaliśmy się z laktotechnologią Medeli.

Współorganizatorem Zjazdu było nasze Towarzystwo, jako organizacja skupiająca aktywne twórcze jednostki na co dzień w niemałym trudzie wprowadzające w czyn promocję karmienia piersią w naszym kraju. Abyśmy mogły prawidłowo funkcjonować w złożonej rzeczywistości rodzimej ochrony zdrowia, potrzebne są nam stałe pulsy endogennej oksytocyny, które nam się wydzielają na sam widok ukochanych koleżanek. Do tego dążymy spotykając się cyklicznie na spotkaniach szkoleniowo – integracyjnych i zjazdach. I tak też było tym razem.

Pełniłyśmy dyżur przy stoisku w holu, gdzie były okazje do porozmawiania z koleżankami, do zachęcenia absolwentek kursów CNOL do wstąpienia do naszego Towarzystwa, a członkinie do uregulowania składek.

W trakcie uroczystej kolacji nasze najstarsze, (ale wciąż młode) weteranki otrzymały książeczki pamiątkowe dla uczczenia 10 rocznicy kursu na IBLCL i zasłużone brawa. Po wieczorze artystycznym, w ramach “zajęć w podstolikach” miałyśmy istny kabareton z salwami śmiechu, co oczywiście odbiło się na naszej oksytocynie i zaskutkowało dalszym rozwojem więzi.

Po skończonym zjeździe odbyło się walne zebranie sprawozdawczo – wyborcze, z którego uchwałami będzie można się zapoznać. Gorycz rozstania umila jednak nam perspektywa spotkania szkoleniowo – integracyjnego w Gdańsku we wrześniu 2013, szczegóły wkrótce na www.laktacja.org.pl.

Opr. lek. K. Raczek-Pakuła, IBCLC, CDL

(na podst. relacji z www.kobiety.med.pl/cnol, materiałów konferencyjnych i własnych notatek, zdj. J. Skiba, Dyrektor CNoL dr M.Nehring-Gugulska z sekretarzem i skarbnikiem PTKiDL)
Zachęcam do zapoznania się z materiałami konferencyjnymi, w których jest wiele szczegółowych informacji (do nabycia przez www.kobiety.med.pl/cnol).